به گزارش “راهبرد انرژی“:شرکتهای سرآمد ایرانی در نوزدهمین همایش ملی تعالی سازمانی معرفی شدند. در این همایش شرکت فولاد مبارکه اصفهان موفق به کسب تندیس زرین در سال ۱۴۰۰ در بخش ساخت و تولید در سطح سازمان های بزرگ شد و تندیس سیمین به شرکت مادر تخصصی هلدینگ توسعه معادن و صنایع معدنی خاورمیانه (میدکو) رسید.
همچنین تندیس بلورین در سال ۱۴۰۰ در بخش ساخت و تولید در سطح سازمانهای بزرگ به سه شرکت فولاد هرمزگان جنوب، شرکت پتروشیمی لاله و شرکت فولاد سیرجان ایرانیان تعلق گرفت.
همچنین هفت شرکت موفق به دریافت تقدیرنامه تک ستاره، چهار شرکت تقدیرنامه دو ستاره، ۹ شرکت تقدیرنامه سه ستاره، چهار شرکت تقدیرنامه چهار ستاره و هشت شرکت موفق به کسب گواهی تعهد به تعالی شدند.
سخنرانی مدیرعامل سازمان مدیریت صنعتی
ابوالفضل کیانی بختیاری مدیرعامل سازمان مدیریت صنعتی سخنران کلیدی نوزدهمین همایش ملی تعالی سازمانی بود. وی در این همایش با موضوع نوآوری پایدار وتعالی سازمانی به سخنرانی پرداخت
کیانی بختیاری با تعریف انواع نوآوری، به بیان ویژگیهای نوآوری تدریجی، نوآوری ساختاری، نوآوری انفجاری و نوآوری بنیانفکن (برهمزننده) پرداخت.
وی با بیان این نکته که قرون ۱۹ و ۲۰ قرون نوآوریها و اختراعات بزرگ بود به طرح این پرسش پرداخت که کدام نوآوریها در قرن ۲۱ نوآوری انفجاری بودهاند.
مدیرعامل سازمان مدیریت صنعتی، تلفنهای هوشمند، هوش مصنوعی، اینترنت اشیا، خانههای هوشمند، شبکههای اجتماعی، خودروهای هیبریدی، پرینتر سهبعدی، غذای مصنوعی و… را نمونههای نوآوریها در قرن ۲۱ نامید.
وی با طرح این پرسش که آیا عصر نوآوریهای انفجاری به پایان رسیده است اظهار داشت: در قرن ۱۹ و ۲۰ شاهد ظهور تکنولوژیها و نوآوریهایی بودهایم که تاریخ بشر را متحول کردهاند. هر یک از این نوآوریها به نوعی نقطه عطفی در زندگی بشر بودهاند.
کیانی بختیاری افزود: نوآوریهای قرن ۲۱، بهندرت نوآوریهای انفجاری هستند، بلکه اکثراً نوآوریهای تدریجی هستند که بر دوش نوآوری های رادیکال دو قرن گذشته سوار شدهاند. بسیاری از نوآوریهای امروز نوآوریهای مبتنی بر IT هستند؛ تکنولوژیای که شالودهای آن به عنوان یک تکنولوژی رادیکال، در قرن ۲۰ پایهگذاری شد.
وی خاطرنشان کرد: ممکن است که نوآوریهای قرن ۲۱ از لحاظ تکنولوژی رادیکال نباشند، اما در تأثیر بر زندگی بشر رادیکال هستند.
مدیرعامل سازمان مدیریت صنعتی ضمن مقایسه نوآوریهای سه قرن اخیر گفت:در قرن ۲۱، به نظر میرسد که عصر طلایی نوآوریهای رادیکال به سر رسیده و بعید به نظر میرسد که دنیا شاهد خلق تکنولوژیهایی باشد که زندگی بشر را به پیش و پس از خود تقسیم کنند.
وی تاکید کرد: نوآوریهای امروزی بیشتر از جنس نوآوریهای تدریجی و ساختاری، و در خوشبینانهترین نوآوریهای بنیان فکن هستند و بهندرت شاهد نوآوریهای رادیکال هستیم و خواهیم بود!
کیانی بختیاری افزود: در دنیای کسبوکار، نوآوریها بیشتر از جنس خدمت افزایی و پایدار خواهد بود. به نحوی که محصول سنتی یا محصول ناشی از نوآوری تدریجی به اضافه نوآوری در خدمات منجر به خدمت افزایی میشود.
وی درخصوص توسعه کسب و کارهای پلتفرمی اظهار داشت: در کسب و کاری پلت فرمی شاهد توجه به پایداری در رویکرد های جهانی و توسعه صنعتی و فناوری هستیم.
مدیرعامل سازمان مدیریت صنعتی در خصوص نسل ۵ صنعت که از سال ۲۰۲۱ در اروپا پیگیری میشود خاطر نشان کرد:
نسل پنجم صنعت اهداف و گستره ای فراتر از تولید کالاها و خدمات و سود آوری دارد و بر سه عنصر انسان، پایداری و تاب آوری استوار است.
وی افزود: نوآوری پایدار شامل ایجاد تغییرات عمدی در محصولات، خدمات یا فرآیندهای یک شرکت برای ایجاد منافع اجتماعی و زیست محیطی بلندمدت و در عین حال ایجاد سود اقتصادی برای شرکت است.
کیانی بختیاری تاکید کرد: با ایجاد پایداری در نوآوری، شرکت ها می توانند محصولات، خدمات و فرآیندهایی ایجاد کنند که هم برای جامعه و هم برای سازمان مفید است.
وی در خصوص تفاوت نوآوری سنتی و نوآوری پایدار گفت: اشکال سنتی نوآوری ممکن است منجر به محصولات، خدمات و فرآیندهای سودآور شود، اما ممکن است به کارکنان آسیب برساند یا از منابع طبیعی بیش از حد بهره برداری کند. در حالی که نوآوری پایدار به دنبال رسیدگی به این اثرات اجتماعی و زیست محیطی ناخواسته است. به این معنی است که شرکت ها می توانند محصولات و خدماتی را ارائه دهند که برای خود و جامعه در دراز مدت مفید است.
مدیرعامل سازمان مدیریت صنعتی تاکید کرد: نوآوری های پایدار باید در فرهنگ شرکت گنجانده شود. برخلاف نوآوریهای سنتی که عمدتاً در یک بخش یا واحد تحقیق و توسعه جداگانه انجام میشوند، نوآوریهای پایدار زمانی موفقتر خواهند بود که عمیقاً در فرهنگ شرکت تعبیه شده باشند.
وی درخصوص ویژگی های نوآوری پایدار تصریح کرد: نوآوری پایدار منعکس کننده نسل بعدی تفکر توسعه اقتصادی است و جامعه را به سمت فناوری پاک، اقتصاد سبز و تجارت پاک سوق می دهد؛ ضمن اینکه نوآوری پایدار فقط اختراع محصولات یا خدمات جدید نیست.
کیانی بختیاری افزود: در سطح سازمانی، اصطلاح نوآوری پایدار در مورد طراحی محصول/خدمات و فرآیند و همچنین استراتژی شرکت کاربرد دارد.
وی در خصوص لزوم نوآوری پایدار گفت: نوآوری پایدار باعث حسن شهرت سازمان میشود؛ در نتیجه، شرکتهای متعهد به نوآوری پایدار در جذب استعدادهای موفقترند؛ برند قویتری پیدا میکنند و مشتریان وفادارتری خواهند داشت.
مدیرعامل سازمان مدیریت صنعتی تاکید کرد: شرکتهای متعهد به نوآوری، میتوانند نوآورتر باشند چون به دلیل داشتن شبکههای گستردهای از ذینفعان مختلف، به منابع گستردهتری از نوآوری دسترسی دارند. ضمن اینکه شرکتهای متعهد به نوآوری پایدار مشکلات قانونی کمتری در آینده خواهند داشت.
وی افزود: با گسترش قوانین ملی و جهانی مرتبط با حفظ محیط زیست و منافع ذینفعان، شرکتهای دارای پتانسیل نوآوری پایدار دو مزیت نسبت به سایر شرکتها خواهند داشت، یکی اینکه قوانین زیستمحیطی جدید مخل کسبوکار آنها نخواهند شد؛ دوم اینکه با نوآوری پایدار، درآمدزایی میکنند.
کیانی بختیاری خاطر نشان کرد: شرکتهای متعهد به نوآوری پایدار، تابآورتر هستند چون در شرایط سخت اقتصادی میتوانند به نوآوری و همچنین وفاداری مشتریان تکیه کنند.
وی در خصوص تفاوت بهینهسازی عملیات در نوآوری سنتی و نوآوری پایدار گفت: در نوآوری پایدار، انجام همان کارها بهگونهای کارآمدتر و با صرف منابع کمتر و حداقل اثرات زیستمحیطی امکان پذیر است.
مدیرعامل سازمان مدیریت صنعتی خاطر نشان کرد: بهینهسازی عملیات الزاما به معنی تغییر کلی مدل کسبوکار نیست و بهینهسازی عملیات در مجموع یعنی دوستدار محیط زیست کردن عملیات سازمان.
وی تحول سازمانی را ساخت محصولات و خدمات تحول آفرین که به نیازهای اجتماعی پاسخ دهد و به محیط زیست هم منفعت برساند، دانست و افزود: تحول سازمانی انجام کار درست از طریق انجام کارهای جدید است یعنی تبدیل تهدیدهای محیطی به فرصت.
کیانی بختیاری نوآوری پایدار را شناسایی تهدیدات محیطی به علاوه نوآوری برای برطرف کردن تهدیدات و تبدیل آن به فرصت دانست.
وی سیستمسازی در نوآوری پایدار را شامل همکاری با دیگران؛ همه ذینفعان و حتی رقبا برای خلق اثرات زیستمحیطی مثبت و همچنین دیدن خود بهعنوان جزئی از یک اکوسیستم بزرگ و انجام کار درست از طریق انجام کارهای جدید با همکاری دیگران عنوان نمود.
مدیرعامل در ادامه به بیان چند راهنما برای حرکت به سمت نوآوری پایدار پرداخت و گفت: برای نوآوری پایدار در تولید توصیه می شود نوآوری برای افزایش کارایی مصرف انرژی در خلال فرایند تولید به منظور انرژیآگاهی به کار گرفته شود همچنین نوآوری برای استفاده حداقلی از سوختهای فسیلی و استفاده حداکثری از انرژیهای تجدیدپذیر در فرایند تولید به رویکرد تولید سبز رعایت گردد.
وی نوآوری در جهت افزایش کارایی مصرف انرژی در محصول؛ نوآوریهای مرتبط با استفاده مجدد از محصول یا بازیافت آن؛ استفاده از مواد تجدیدپذیر، مستعمل و بازیافتی در محصول؛ کاهش یا حذف استفاده از مواد خطرناک و سمی در محصول و نوآوری در بستهبندی پایدار یا بستهبندی با استفاده از مواد بازیافتی و تجدیدپذیر را راه هایی برای دستیابی به نوآوری پایدار در محصول دانست.
مدیرعامل سازمان مدیریت صنعتی در بخش دیگری از سخنان خود به تشریح مدل ها ونتایج پیاده سازی نوآوری پایداردر شرکتها
همراه با ذکر مثال برای این مدل ها از جمله مدل های سودآوری؛ شبکه، ساختار؛ فرایند؛ و… پرداخت.
کیانی بختیاری با تعریف نوآوری در مدل EFQM گفت: نوآوری در این مدل، تبدیل ایده به محصولات، خدمات، راهکارها، فرآیندها، سیستمها، ساختارهای سازمانی یا تعاملات اجتماعی جدید و موجود است.
وی در خصوص تمرکز بر خلاقیت، نوآوری و تفکر ساختارشکن در جهت رهبر شدن در اکوسیستم گفت:سازمان باید فرهنگی را ایجاد کند که خلاقیت، نوآوری و تفکر ساختارشکن را تشویق نماید و هنگامی که شکستی رخ میدهد، برای جلوگیری از بروز مجدد آن، دلایل شکست را به سرعت شناسایی و به اشتراک بگذارد. همچنین باید فرصتهای بهینهکاوی بیرونی را به منظور همگام شدن با آخرین فرصتهای نوآوری جستوجو کند.
مدیرعامل سازمان مدیریت صنعتی تصریح کرد: پایداری در قلب مدل EFQM جای دارد وسازمان در کنار خلق و ارائه ارزش پیشنهادی پایدار برای ذینفعان خود و البته در اغلب موارد مشتریان، باید وظیفه توجه و مراقبت از اکوسیستمی که در آن فعالیت میکند را نیز عهدهدار شود. البته که ارائه ارزش پیشنهادی و ارتقای عملکرد برای هر سازمانی اهمیت بسیاری دارد، اما این به تنهایی کافی نیست، و شرایط اقتصادی، زیستمحیطی و اجتماعی اکوسیستمی که سازمان در آن فعالیت میکند نیز باید به طور جدی در نظرگرفته شود.
وی در خصوص سازمان برجسته در مدل EFQM گفت این سازمان ها الگوهای اکوسیستم خود را در مسیر آیندهای پایدارتر، شناسایی، وتوسعه می دهند.
کیانی بختیاری تشریح کرد: سازمان برجسته، ذینفعان کلیدی خود را در جاریسازی استراتژی و خلق ارزش پایدار مشارکت داده و از همکاری که آنها انجام میدهند، قدردانی میکندعلاوه بر این، با ذینفعان کلیدی خود به منظور ایجاد درک مشترک و تمرکز بر اینکه چگونه میتواند از طریق توسعه مشترک در اهداف توسعه پایدار سازمان ملل متحد و اهداف پیمان جهانی سهم داشته باشد و از آن الهام بگیرد، همکاری میکند. چرا که سازمان متعالی تشخیص میدهد که خلق ارزش پایدار برای موفقیت بلندمدت و تقویت مالی او مهم است.
وی در خصوص نتایج در مدل EFQM گفت: علاوه بر برداشتهایی که یک ذینفع کلیدی ممکن است از سازمان بر اساس تجربیات شخصی خود داشته باشد، برداشتها ممکن است بر اساس شهرت تاثیرات زیست محیطی و اجتماعی سازمان نیز شکل بگیرد.
لذا نتایج جامعه، نشان دهنده پایداری مشارکتهای سازمان در اجتماع از نظر تجارب اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی آنها ست.
مدیرعامل سازمان مدیریت صنعتی در جمع بندی سخنان خود اظهار داشت: کسب و کار پایدار، کسبوکاری است که حداقل تأثیرات منفی و حتی تأثیرات زیستمحیطی مثبت برای جامعه جهانی، جامعه محلی، اقتصاد و تمامی ذینفعان دارد. چرا که کسبوکار پایدار میکوشد به منافع سهگانه دست یابد.
همچنین نوآوری پایدار به تفکر سیستمی نیاز دارد و شرکتهای متعهد به نوآوری پایدار، خود را جزئی از یک اکوسیستم بزرگ میبینند (سیستمی متشکل از ذینفعان بسیار) و فقط روی محدوده سازمانی خود تمرکز ندارند لذا نوآوری پایدار باید در فرهنگ یک سازمان جاری باشد.
کیانی بختیاری در پایان تاکید کرد: نوآوری سنتی توسط افراد یا بخشهای خاص و محدود (مثل واحدهای R&D) انجام میشود، اما نوآوری پایدار ممکن است توسط هر فردی در شبکه درونی یا حتی بیرونی سازمان به شیوه نوآوری باز اتفاق بیفتد.
سخنرانی معاون آموزش سازمان مدیریت صنعتی
دیگر سخنران این همایش سید علیرضا شجاعی معاون آموزش سازمان مدیریت صنعتی بود. نوآوری سازمانی پایدار ریشه در فرهنگ استراتژی کسب و کار دارد و به عنوان مزیت رقابتی شرکتها محسوب میشود.
وی با طرح سه پرسش درخصوص جایگاه پایداری نوآوری در شرکت، افزود: جایگاه نوآوری در شرکت چیست و چطور میتوان آن را ارزیابی کرد و چقدر شرکت میتواند به نوآوری بها دهد؟
عضو هیئت مدیره و معاون آموزش سازمان مدیریت صنعتی گفت: نوآوری با دستورالعملهای اجرایی و به ویژه دولتی مغایرت دارد و مدیران دولتی اختیار برای ایجاد بستر نوآوری ندارد. این در حالی است که در شرکتهای بزرگ کره جنوبی این شعار رایج است که همه کارکنان در شرکت ما میتوانند اشتباه کنند اما اجازه تکرار اشتباه ندارند. حال این پرسش مطرح است که آیا چنین رویکردی در شرکتهای متداول است.
وی با اشاره به اینکه نتایج نظرسنجی از ۱۰۶ مدیر ارشد ۸۵ درصد در تشخیص مساله مشکل دارند، گفت: مشخص شد آنچه که آنها با آن دست به گریبان هستند، حل مساله نیست بلکه شناخت مسالهها است.
عضو هیئت مدیره و معاون آموزش سازمان مدیریت صنعتی با اشاره به گزارش منتشر شده در روز هوای پاک، اظهار کرد: قانونی که در سال ۹۴ مصوب شده است تنها ۱۰ درصد آن اجرا شده است و نتیجه آن به طور کلی با بررسی کیفیت هوای کشور در سالهای اخیر کیفیت هوا بهبود نیافته است که نشان میدهد ما در تشخیص مساله دچار مشکل هستیم.
وی با اشاره به حلقه مفقوده تبیین در ساختار چالش و راهکار، اذعان داشت: نقش تعریف مساله ۹۰ درصد در رفع مساله نقش دارد که ثابت میکند تعریف دقیق صورت مساله مهمتر از حل مساله است.
شجاعی با اشاره به ۵ سطوح مسائل، گفت: سطح اول با عنوان استاندارد در تخصص مربوطه کاملا شناخته شده است. در سطح دوم با عنوان بهبود در سیستم فعالی با روشهایی که در صنعت اجرا میشود هماهنگی دارد و در سطح سوم اختراع در عصر حاضر به خلق یک نسل جدید از سیستم با روشهایی خارج از فناوریهایی که در علوم وجود دارد در ارتباط است و سطح پنجم مساله به اکتشاف اشاره دارد که به معنای خلق یک سیستم جدید براساس کشف علم جدید است.
وی با اشاره به اینکه ۷۷ درصد مسائل شرکتها یا استاندارد است یا با بهبود جزئی، رفع میشود، خاطرنشان کرد: در رقابتهای فشرده و پیچیده جهانی، شرکتهایی موفق هستند که بتوانند نیازهای پنهان مشتریان را کشف کرده و با جلب رضایت آنها، هیجان را در مشتریان زنده نگه دارند.
عضو هیئت مدیره و معاون آموزش سازمان مدیریت صنعتی به فرایند حل خلاق مساله پرداخت و پیشنهاد کرد: سازمانهای متعالی و پیشرو از تجزیه و تحلیل محیط، فرصت خلق میکنند و تکنیک نقشه های روند، یاری رسان است.
وی به مزایای تکنیک نقشههای روند اشاره کرد و توضیح داد: با این تکنیک میتوان خلل، نواقص و نیازهای بازار را کشف کرد و آینده و نیازهای آتی بازار را پیش بینی کرد. این تکنیک به ایجاد انگیزه خلاقیت در افراد و گروهها میانجامد و مبنای اطلاعاتی خوبی برای تحقیق و توسعه محصولات جدید است. هدایت توجه فرد به سوی نیازهای مشتری و همچنین اثبات ضرورت تغییر و نوآوری در سازمان و ارزیابی موارد فوق بخش دیگری از تکنیک نقشههای روند است.
سخنرانی رئیس سازمان ملی بهرهوری ایران
میرسامان پیشوایی دیگر سخنران نوزدهمین همایش ملی تعالی سازمانی در این همایش گفت: فوری ترین مسئله ای که در کشور داریم بهبود وضعیت اقتصادی و فضای کسب و کار است و پنجره زمانی که در اختیار داریم زیاد نیست.
وی افزود: اگر نتوانیم طی چندسال آینده این بهبود را ایجاد کنیم، تبعات آن نه تنها برای ما بلکه برای نسلهای آینده نیز باقی خواهد بود.
رئیس سازمان ملی بهرهوری ایران با بیان اینکه باید از منابع در دسترس خود به نحوه احسن استفاده کنیم، گفت: در ۱۰ سال گذشته متوسط رشد اقتصادی ما نیم درصد بوده است، در حالی که متوسط رشد بهره وری طی این مدت منفی یک درصد بوده است. در طول برنامه پنجم توسعه متوسط رشد بهرهوری ما منفی ۱.۲ و در طول برنامه ششم توسعه منفی ۰.۳ درصد بوده است. در بخش خدمات، صنعت و معدن، نفت و گاز متوسط رشد بهرهوری ما منفی بوده است و تنها حوزهای که طی ۱۰ سال گذشته متوسط بهرهوری مثبت داشته بخش کشاورزی بوده است.
وی با اشاره به نقش ۳.۵ درصدی بهرهوری از محل بهرهوری در سال آینده امکان پذیر است، اظهار کرد: دستابی به این هدف سخت نیست. ما در سال ۹۹ رشد ۵.۷ درصدی از محل بهرهوری داشتهایم. اینکه پس از چند سال رشد منفی، رشد مثبت داشته باشیم کار فوقالعادهای نیست؛ مسئله مهم رشد پایدار این نرخ است. رقبای ما در کشورهای آسیایی متوسط رشد بهرهوری مثبت ۱.۷ درصد در سال داشتهاند. با کیفیتترین نحوه رشد اقتصادی، رشد از طریق بهرهوری است. اگر به دنبال این هستیم که آینده بهتری برای زندگی مردم رقم بزنیم باید به این مسئله اهمیت بدهیم
وی با اشاره به پایداری گفت: آنچه ما در سازمان بهرهوری روی آن تمرکز میکنیم ایجاد حرکت ملی بهرهوری است و زیرساخت آن شبکه ملی بهرهوری است. اگر در برخی از کشورهای شرق آسیا بررسی کنید، زیرساخت آن یک شبکه بهرهوری بوده است که محدود به بخش دولت نبوده است.
پیشوایی با اشاره به اینکه هدف این حرکت ملی بهره وری، نوآوری و رقابت است، گفت: رتبه تولید علم ما در دنیا ۱۶ است که رقم خوبی است اما در شاخص نوآوری جهانی رتبه ۶۰ داریم؛ مشکل ما تبدیل دانایی به توانایی است یا تبدیل علم به ثروت ملی.
وی افزود: در حوزه رقابت که با فضای کسبوکار ارتباط دارد، یکی از موضوعات جدی موجود در کشور «قیمتگذاریهای غیرواقعی» است. در سال گذشته ۱۸۰۰ همت بودجه شرکتهای دولتی بوده در حالی که کل بودجه دولت حدود ۱۳۰۰ همت بوده است. اگر دولت میخواهد به مردم برای برخی کالاها یارانه بدهد ایرادی ندارد، اما وجه آن را به صورت مستقیما یا از طریق مردم به آن سازمان پرداخت کند.
رئیس سازمان ملی بهرهوری ایران گفت: اولین گام برای ایجاد حرکت ملی بهرهوری، اطلاعات دادن به مردم و نخبهها است. در همین راستا هفته گذشته سامانهای به نام سابا در سازمان ملی بهرهوری به صورت عمومی راهاندازی شده است که اطلاعات بهرهوری، عملکرد سازمانهای دولتی، مقایسه ایران با سایر کشورها و … در آن وجود دارد. در گام بعدی به دنبال توانمندسازی بخشهای مرتبط با این حوزه هستیم.
پیشوایی تصریح کرد: موضوع بهرهوری به شدت به عدالت وابسته است. در حال حاضر ما موضوع عدالت را صرفا به «عدالت درون نسلی» تقلیل دادیم، یعنی آیا نفتی که فروخته میشود عادلانه میان ما تقسیم میشود؟ عدالت بُعد دیگری هم به نام «عدالت بین نسلی» دارد که باید به آن توجه کرد در غیر این صورت به نسلهای بعدی مدیون هستیم.
وی ادامه داد: موردی که باید به دنبال آن باشیم موضوع تبیین بهرهوری است. بر اساس صحبتی که مقام معظم رهبری درباره جهاد تببین فرمودند، پر اولویتترین بخش در حوزه کسبوکار و اقتصاد «بهرهوری» است که باید به آن توجه کرد.
